۱۳۹۰ آذر ۷, دوشنبه

تعمید در عهد جدید

تعمید  با روشهای زیاد در میان مسیحیان جهان مرسوم است. بعضی جماعتها در کلیسا برای انجام این عمل شخص تعمید گیرنده را کاملا در آب فرو میبرند و بعضی دیگر فقط با پاشیدن چند قطره آب این عمل را انجام میدهند و یا حتی در بعضی از جماعتها کودکان را تعمید  و در بعضی دیگر تعمید فقط مختص بزرگسالان است.  
هدف من از بیان موضوعات بالا این نیست که این موضوع را  بزرگ  و اختلافات را عمیقتر نشان دهم بلکه برعکس هدف نشان دادن حقیقت و جزئیات درست  تعمید است.
  تعمید در زبان یونانی به معنای بابتیزو  یعنی فرو رفتن در زیر آب است. فعل  باپتیزو معمولا موقعی توسط يونانيان بکار برده می‌شد که آنها برای برداشتن آب و يا ساير مايعات ظرفی را در داخل ظرف ديگری فرو‌ می‌بردند.    درعهد عتیق آیات متعددی در مورد استفاده کردن از آب  قید شده است. استفاده از آب در عهد عتیق به دو مورد اشاره میکند اول: نشانه طهارت و تقدس دوم نشانه تجدید میثاق یهوه خدا با قوم بنی اسرائیل.
 اشاره اول : طهارت و تقدس خواهش میکنم به این آیات توجه کنید:
و پیراهن کتان مقدس را بپوشد و زیر جامه کتان بر بدنش باشد وبکمربند کتان بسته شود و بعمامه کتان معمم باشد اینها  رخت مقدس است  پس بدن خود را بآب غسل داده آنها را بپوشد.              کتاب لاویان باب 16 آیه 4.
خداوند بموسی گفت نزد قوم برو و ایشانرا امروز و فردا تقدیس بما و ایشان رخت خود را بشویند و در روز سیم  مهیا باشید زیرا که در روز سیم خداوند در نظر تمامی قوم بر کوه سینا نازل شود.        کتاب خروج باب 19 آیات 10 و 11.
اشاره  دوم:  نشانه تجدید میثاق با قوم بنی اسرائیل در زمان کهن:
و شما را میان امتها میگیرم و از جمیع کشورها جمع میکنم و شما را در زمین خود در خواهم آورد و آب پاک بر شما خواهم پاشید و طاهر خواهید شد و شما را از همه نجاسات و از همه بتها شما طاهر خواهم کرد و دل تازه بشما خواهم داد و روح تازه در اندرون شما خواهم نهاد و دل سنگیرا از جسد شما دور کرده دل کوشتین شما خواهم داد و روح خود را در اندرون شما خواهم نهاد و شما را بفرایض خود سالک خواهم گردانید تا احکام مرا نگاه داشته  آنها را بجا آورید.      کتاب حزقیال نبی باب 36 آیات 24 و 27.
هر گاه درعهد عتیق از عهد و پیمان صحبت بعمل میآید اشاره به پیمان و عهد خدا با ابراهیم است که با او عهد و پیمان بست. به این آیه توجه کنید:
و عهد خویش را در میان خود و تو و ذریتت بعد از تو استوار کردانم که نسلا بعد از نسل عهد جاودانی باشد تا ترا و بعد از تو ذریت ترا خدا باشم.    پیدایش باب 17 آیه 7.
و آب پاک بر شما خواهم پاشید و طاهر خواهید شد و شما را از همه نجاسات و از همه بتها شما طاهر خواهم کرد و دل تازه بشما خواهم داد و روح تازه در اندرون شما خواهم نهاد             .      کتاب حزقیال نبی باب 36 آیه 25.
 هر دو آیه فوق که از کتاب پیدایش و کتاب حزقیال نبی نقل و قول شده  بطورجدایی ناپذیری به هم ارتباط دارند،  هم طهارت و هم تقدس در تعمید در زمان عهد جدید مشهود است اگر به تعمید دادن یحیی نبی توجه کنیم  و هر دو مورد بطور آشکار و به طور وضوع مشخص است.
همانطوری که میدانیم کار یحیی تعمید دهنده آماده ساختن قوم اسرائیل برای ورود مسیحا بود قوم اسرائیل باید بار دیگر چنانکه کتب مقدس پیشگویی کرده بود به سوی خدا مراجعه میکرد تا عهد جدید به تحقق بپیوندد.
یحیی تعمید دهنده در بیابان ظاهر شد و بجهه آموزش گناهان به تعمید توبه موعظه مینمود.
انجیل مرقس باب اول آیه 4.
بعد از اینکه یحیی نبی شروع به تعمید دادن گناهکار کرد نوشتهای عهد جدید به طور واضحتر در مورد معنایی تعمید سخن به میان آوردند.
.برای نمونه کلام خدا میگوید با تعمید گرفتن تولد تازه اتفاق میافتد:
امّا چون مهربانی و انساندوستی نجات‌دهندۀ ما خدا آشکار شد، ما را نه به‌ سبب کارهای نیکویی که کرده بودیم، بلکه از رحمت خویش نجات بخشید، به غسل تولد تازه و نو شدنی که از روح‌القدس است؛  که او را به‌ فراوانی بر ما فروریخت، به‌ واسطۀ منجی ما عیسی مسیح، تا به فیض او پارسا شمرده شده، بنا‌بر امید حیات جاویدان، به وارثان بدل گردیم.
رساله تیطس باب 3 آیه 4 تا 7.
 و یا تعمید در روح القدس.
زیرا همۀ ما، چه یهود و چه یونانی، چه غلام و چه آزاد، در یک روح تعمید یافتیم تا یک بدن را تشکیل دهیم؛ و همۀ ما از یک روح نوشانیده شدیم.    رساله قرنتیان باب 12 آیه 13.
و یا تعمید در وجدانی پاک
و آن آبْ نمونۀ تعمیدی است که اکنون نیز شما را نجات می‌بخشد، تعمیدی که نه‌ زدودنِ آلودگی تن، بلکه تعهدِ وجدانیْ پاک است به خدا.      رساله اول پطرس باب 3 آیه 21.
و یا تعمید در جهت آمرزش گناهان
پِطرُس بدیشان گفت: «توبه کنید و هر یک از شما به نام عیسی مسیح برای آمرزش گناهان خود تعمید گیرید که عطای روح‌القدس را خواهید یافت.   اعمال رسولان باب 2 آیه 38.
و همچون تعمید در مرگ و قیام مسیح عیسی
پس چه گوییم؟ آیا به گناه ‌کردن ادامه دهیم تا فیض افزون شود؟ هرگز! ما که نسبت به گناه مردیم، چگونه می‌توانیم به زندگی در آن ادامه دهیم؟ آیا نمی‌دانید همۀ ما که در مسیحْ عیسی تعمید یافتیم، در مرگ او تعمید یافتیم؟ پس با تعمید یافتن در مرگ، با او دفن شدیم تا همانگونه که مسیح به‌وسیلۀ جلال پدر، از مردگان برخیزانیده شد، ما نیز در زندگی نوینی گام برداریم.     رساله رومیان باب 6 آیه 1 تا 6.
معنایی دیگری که برای تعمید باید در نظر گرفت جدایی ازجهان و پیوستن به جماعت خدا و کردارمسیحایی بر طبق اراده پدر آسمانی.
امّا چون مهربانی و انساندوستی نجات‌دهندۀ ما خدا آشکار شد، ما را نه به‌ سبب کارهای نیکویی که کرده بودیم، بلکه از رحمت خویش نجات بخشید، به غسل تولد تازه و نو شدنی که از روح‌القدس است؛  که او را به‌ فراوانی بر ما فروریخت، به‌ واسطۀ منجی ما عیسی مسیح، تا به فیض او پارسا شمرده شده، بنا‌بر امید حیات جاویدان، به وارثان بدل گردیم.
رساله تیطس باب 3 آیات 4 تا 7.
و آن آبْ نمونۀ تعمیدی است که اکنون نیز شما را نجات می‌بخشد، تعمیدی که نه‌ زدودنِ آلودگی تن، بلکه تعهدِ وجدانیْ پاک است به خدا.      رساله اول پطرس باب 3 آیه 21.
زیرا همۀ ما، چه یهود و چه یونانی، چه غلام و چه آزاد، در یک روح تعمید یافتیم تا یک بدن را تشکیل دهیم؛ و همۀ ما از یک روح نوشانیده شدیم.    رساله قرنتیان باب 12 آیه 13.
پِطرُس بدیشان گفت: «توبه کنید و هر یک از شما به نام عیسی مسیح برای آمرزش گناهان خود تعمید گیرید که عطای روح‌القدس را خواهید یافت.   اعمال رسولان باب 2 آیه 38.
پس با تعمید یافتن در مرگ، با او دفن شدیم تا همانگونه که مسیح به‌وسیلۀ جلال پدر، از مردگان برخیزانیده شد، ما نیز در زندگی نوینی گام برداریم.     رساله رومیان باب 6 آیه 4.
ولی هرگز نباید فراموش کنیم که تعمید راهی برای خالی شدن از گناهان است متاسفانه بعضی از مسیحیان فکر میکنند که به وسیله تعمید بخشش گناهان تمام میشود اما ما نباید فراموش کنیم بخشش گناهانمان بواسطه ایمان به مسیح عیسی در تعمید تحقق خواهد یافت  که بجای ما گناه موروثی را حمل کرد و کشته شد.
همچنان که در راه پیش می‌راندند، به آبی رسیدند. خواجه‌سرا گفت: بنگر، اینک آب مهیاست! آیا تعمید گرفتن مرا مانعی است؟ فیلیپُس گفت: اگر با تمام دل ایمان آورده‌ای، مانعی نیست.» خواجه‌سرا گفت:  ایمان دارم که عیسی مسیح پسر خداست.  
اعمال رسولان باب 8 آیات 36 و 37.
هر‌که ایمان آوَرَد و تعمید گیرد، نجات خواهد یافت. امّا هر‌که ایمان نیاورد، محکوم خواهد شد.    انجیل مرقس باب 16 آیه 16.
در آیات فوق تعمید یک هدف را نشان میدهد: بدون ایمان ما نجات پیدا نخواهیم کرد بلکه ایمان به همراه تعمید میتواند ما را نجات دهد و در عوض هر که ایمان نیاورد محکوم خواهد شد و بر او حکم خواهد شد چنانکه انجیل مرقس اشاره میکند.
تعمید فرمان و دستوری است که مسیح عیسی بعد از اینکه از مردگان قیام کرد به حواریون داده و ازایشان خواست که این عمل را در حق کسانیکه به او ایمان بیاورند انجام دهند:
پس رفته همه امتها را شاگرد سازید و ایشانرا باسم اب و ابن و روح القدس تعمید دهید.
انجیل متی باب 28 آیه 19.
عیسی مسیح خود در زمان شروع خدمتش از دست یحیی تعمید دهنده تعمید گرفت تا عدالت خدا برقرار شود تعمید گرفتن او بخاطر گناه نبود بلکه بخاطر رعایت شدن عدالت خدا و اتحاد با انسان گناه کاربود. به این آیه توجه کنید:
آنگاه عیسی از جلیل به رود اردن آمد تا از دست یحیی تعمید گیرد.  ولی یحیی کوشید او را از این کار بازدارد و به او گفت: مَنَم که باید از تو تعمید بگیرم، و حال تو نزد من می‌آیی؟  عیسی در پاسخ گفت: بگذار اکنون چنین شود، زیرا شایسته است که ما پارسایی را به‌کمال تحقق بخشیم.  پس یحیی رضایت داد. چون عیسی تعمید یافت، بی‌درنگ از آب برآمد. همان‌دم آسمان گشوده شد و او روح خدا را دید که همچون کبوتری فرود آمد و بر وی قرار گرفت. سپس ندایی از آسمان دررسید که این است پسر محبوبم که از او خشنودم.      انجیل متی باب 3 آیات 13 تا 17.
این پیغامی است از کتاب مقدس در مورد پیمان و عهد شکسته ای که میان خدا  و انسان رخ داد  که توسطه یک انسان از بین رفت و توسطه یک انسان دیگر بهبود یافت.
تعمید با فرو رفتن کامل بدن  در آب صورت میگیرد تا با بکار گرفتن  این عمل معنایی بابتیزو انجام شود و این واژه بصورت درست در تعمید رعایت شود:
عيسی پس از تعميد، فوراً از آب بيرون آمد . . انجیل متی 3 آیه 16.
پس حکم کرد تا عرابه را نگاه دارند و فيليپس با خواجه سرا هر دو داخل آب فرود شدند پس او را تعمید داد  و چون از آب بالا آمدند روح خداوند فیلپس را برداشته ...
اعمال رسولان باب 8 آیات 38 و 39
موضوع مقاله بعدی از این قرار است تعمید در نام چه کسی؟
 
در خاتمه همه شما عزیزان را به مسیح عیسی میسپارم.


برادر شما یوحنا  محبت و فیض

۱۳۹۰ آذر ۴, جمعه

روح القدس در عهد جدید

تعریف دقیق و تدوین عقیده به روح القدس در عهد جدید واضح و روشن است. چنانکه در مقدمه (روح القدس در عهد جدید) ذکر شد در اسلام روح القدس را جبرئیل فرشته و  در مسیحیت  روح القدس را  خدا و در اعتقادات شاهدان یهوه روح القدس  تنها یک نیرو فعال بحساب میآورند.  در این مقاله سعی میکنم با استفاده از آیات مندرجه در عهد جدید  به این نتیجه برسیم که روح القدس در عهد جدید چه نقشی دارد.
تعلیم راجع به خدا، عیسی و روح القدس در مسیحیت بی نهایت پیچیده و مبهم است پس لازم است حد مقدورسوء تعبیر و سوءتفاهم در آموزش این نوع موضوعات  به حد الاقل برسد از جمله تعلیم در مورد روح القدس. در این رابطه میخواهم نقش روح القدس را در عهد جدید مورد بررسی قرار دهیم.
 عیسی مسیح  زمانی که در مورد روح القدس با شاگردان صحبت کرد او را تسلی دهنده خواند که نشاندهنده فعالیت و نوع  نقش روح القدس در عهد جدید میباشد.
لیکن تسلی دهنده یعنی روح القدس که پدر او را باسم من میفرستد ....
انجیل یوحنا باب 14 آیه 26.
در آیه 26  نوع عمل و نقش روح القدس نشان داده شده است برای درک بیشتر نقش روح القدس به این آیات توجه کنید:
اگر مرا دوست بدارید، احکام مرا نگاه خواهید داشت.  و من از پدر خواهم خواست و او مدافعی دیگر به شما خواهد داد که همیشه با شما باشد،  یعنی روحِ راستی که جهان نمی‌تواند او را بپذیرد، زیرا نه او را می‌بیند و نه می‌شناسد؛ امّا شما او را می‌شناسید، چرا‌که نزد شما مسکن می‌گزیند و در شما خواهد بود.   انجیل یوحنا باب 14 آیات 15 تا 17.
و باز در این آیات نقش روح القدس بیشتر آشکار میشود  روح راستی طبق گفته عیسی مسیح نقش روح القدس آموزش حقیقت به مومنین است در کتاب یوئیل نبی باب دوم  روح القدس را معلمی برای نبوت مینامد و این ما را دوباره به یاد نقش و عمل کرده روح القدس میاندازد.
اگر به گفته های کتاب مقدس در مورد روح القدس توجه کنیم این مسئله ما را بیاد پدر و پسر میاندازد این روح نشاندهنده  ظاهری از پدر و پسر است.
عیسی مسیح در انجیل یوحنا باب 10 آیه 30 گفت من و پدر یک هستیم. این آیه به ما میآموزد که عیسی همان ذات خدای قادر مطلق است، در این گفته مسیح یکنوع  حس تعهد به خدای پدر است که در تمام مسائل هم  نظر و هم فکر و هم ذات هستند در اینجا حس نزدیکی در افکار و عمل عیسی به  پدرش نمایان میشود.
همانطوری که در انجیل یوحنا گفته شده عیسی مسیح روح القدس را به عنوان تسلی دهنده به حواریون خویش معرفی میکند. در اصل میبینیم عیسی همانند یک معاون  از روح القدس یاد میکند که برای ایشان نقش تسلی دهنده را داراست.
اگر کتاب مقدس  را مطالعه کنیم   شاهد خواهیم بود که عیسی مسیح  شاگردان خود را از کارهای که باید انجام دهد مطلع میکند مثلا عیسی به همپیمانان خود گفت  پس از تکمیل کار خود بر روی زمین به سوی پدرش خواهد رفت و جسم انسانی خود را رها خواهد کرد  در اینجا پی به  تفاوت بزرگی در میان انسانیت (جسم ) عیسی و موقعیت الهی او میبریم  زمانی که عیسی مسیح در مورد روح القدس صحبت میکند در حقیقت او در مورد روحی که از پدر و هم چون روحی که از خودش صادر میشود صحبت میکند موقعیتی که بعد از جا گذاشتن جسم خاکی  در نزد پدر دارد.
اینک آسمان را گشاده و پسر انسان را بدست راست خدا ایستاده میبینم.
کتاب اعمال رسولان باب 7 آیه 56.
آیه بالا نشانگر موقعیت عیسی مسیح در نزد پدر است این آیه را میتوان با گفته خود عیسی در انجیل متی باب 28 آیه 18 مطابقت کنیم و ببینم که تمام قدرتها در آسمان و زمین به او سپرده شده است.
 در انجیل متی عیسی در مورد روح القدس چنین میگوید:
از این رو شما را میگویم هر نوع گناه و کفر از انسان آمرزیده میشود لیکن کفر بروح القدس از انسان عفو نخواهد شد و هر که بر خلاف پسر انسان سخنی گوید آمرزیده شود اما کسیکه بر خلاف روح القدس گوید در این عالم و عالم آینده هرگز آمرزیده نخواهد شد.
در آیات بالا دو تفاوت بخشش ازسوی عیسی و روح القدس را مشاهده میکنیم
مورد اول کفر به عیسی انسانی قابل بخشش است در صورتی که  کفر به روح القدس غیر قابل بخشش  و غیر ممکن است.
در اینجا سوالی پیش میآید آیا روح القدس موقعیتی بیش از عیسی نزد پدردارد؟
 جواب این سوال منفی است برای اینکه  اگر گفته عیسی را بررسی کنیم و در مورد آنچه را که به زبان آورد تفحص کنیم  پی خواهیم برد   عیسی زمانی که این جمله را بازگو کرد در حقیقت او در قالب  جسم  بر روی زمین در یهودیه  نقش یک بشارت دهنده را داشت و مژده ملکوت را به مردم اعلام میکرد  در حالی که نقش روح القدس ورود به قلب مخاطبان عیسی و متقاعد کردن ایشان  در مورد گناه به پسر انسان  و همچون متقاعد کردن یهودیان در مورد مسیح بودن عیسی بود. از این رو در این آیات خطاب عیسی به فریسیان و امثال آنها بود که به واسطه روح القدس در قلب خود میدانستن او مسیح است اما باز او را به عنوان مسیح  قبول نمیکردند و در برابر روح القدس و پیش بینی های کتب مقدس مقاومت نشن میدادند و این مقاومت در برابر روح القدس از سوی آنها کفر به حساب میآمد  برای اینکه آنها ادعا داشتند تمام کتب مقدس را میدانند و منتظر مسیحا بودند.
شاگردان  در آن زمان توسط شخص عیسی متقاعد شدند چون به چشم خود دیدند و ایمان آوردند واین همان گفته ای است که عیسی به توما شاگرد  گفت در انجیل یوحنا باب 20 آیه 29 آمده است:
عیسی گفت ای توما بعد از دیدنم ایمان آوردی خوشا بحال آنانیکه ندیده ایمان آوردند.
هر کسی  پسر را رد کند رد کرده خواهد شد چونکه  رد کننده  با روح القدس مقاومت میکند و مقاومت در برابر روح القدس  گناه محسوب میشود  بهترین مثل در این مورد کتاب اعمال رسولان باب 7 آیه 51 است توجه کنید:
ای گردنکشان که با دل و گوش نامختونید شما پیوسته با روح القدس مقاومت میکنید چنانکه پدران شما هم چنین شما.
گفته های عیسی در انجیل یوحنا باب 14 آیه 23  شخصیت روح القدس را بیشتر برایمان آشکار میکند توجه کنید:
عیسی در جواب او گفت اگر کسی مرا محبت نماید کلام مرا نگاه خواهد داشت و پدرم او را محبت خواهد نمود و بسوی او آمده نزد وی مسکن خواهم گرفت.
عیسی در این آیه در مورد محبت پدر و ساکن شدن خودش نزد ایمانداران سخن میگوید
خواهش میکنم به این آیات توجه کنید:
متی باب 10 آیات 19 و 20 در مورد روح پدر
امّا چون شما را تسلیم کنند، نگران نباشید که چگونه یا چه بگویید. در آن زمان آنچه باید بگویید به شما عطا خواهد شد.  زیرا گوینده شما نیستید، بلکه روحِ پدر شماست که به زبان شما سخن خواهد گفت.
لوقا باب 12 آیات 11 تا 12 در مورد روح القدس
چون شما را به کنیسه‌ها و به حضور حاکمان و صاحبمنصبان برند، نگران مباشید که چگونه از خود دفاع کنید یا چه بگویید، زیرا در آن هنگام روح‌القدس آنچه را که باید بگویید به شما خواهد آموخت.

لوقا باب 21 ایات 12 تا 15 در مورد من (عیسی خودش)
امّا پیش از اینهمه، شما را گرفتار کرده، آزار خواهند رسانید و به کنیسه‌ها و زندانها خواهند سپرد، و به‌خاطر نام من، شما را نزد پادشاهان و والیان خواهند برد و اینگونه فرصت خواهید یافت تا شهادت دهید.  این را آویزۀ گوش سازید که پیشاپیش نگران نباشید در دفاع از خود چه بگویید.  زیرا به شما کلام و حکمتی خواهم داد که هیچ‌ یک از دشمنانتان را یارای مقاومت یا مخالفت با آن نباشد.
اعمال رسولان باب 16 آیات 6 در مورد روح القدس
سپس، سرتاسر دیار فْریجیه و غَلاطیه را درنَوَردیدند، زیرا روح‌القدس ایشان را از رسانیدن کلام به ایالت آسیا منع کرده بود
1 پطرس باب 1 آیه 11 در مورد روح مسیح
آنان می‌کوشیدند دریابند هنگامی که روحِ مسیح در ایشان، از پیش بر رنجهای مسیح و جلالِ پس از آن شهادت می‌داد، به چه شخص و کدامین زمان اشاره داشت.
رومیان باب 8 آیات 9 در مورد روح خدا و روح عیسی
امّا شما نه در سیطرۀ نفْس، بلکه در سیطرۀ روح قرار دارید، البته اگر روح خدا در شما ساکن باشد. و اگر کسی روحِ مسیح را نداشته باشد، او از آنِ مسیح نیست.
غلاطیان باب 4 آیه 6 در مورد روح پسر او
پس چون پسرانید، خدا روح پسر خود را در دلهای ما فرستاده است که ندا درمی‌دهد اَبّا، پدر.
اگر ما  چهار متن اول را  در عهد جدید  با هم مقایسه کنیم میبینم که این نوشته ها در مورد عیسی مسیح است. او به شاگردن خود وعده داد  در مورد کلماتی که باید بگویند نگران نباشند چرا که این کلمات به آنها داده خواهد شد.
برای درک آیات بالا رساله پولس رسول به ما کمک میکند تا بدانیم عیسی مسیح کیست و رابطه او با عهد جدید در روح القدس چیست. خواهش میکنم به آیه ذکر شده توجه کنید:
دربارۀ همین نجات، پیامبران به ‌دقّت کَندوکاو می‌کردند، پیامبرانی که از فیض مقرر برای شما سخن می‌گفتند آنان می‌کوشیدند دریابند هنگامی که روحِ مسیح در ایشان، از پیش بر رنجهای مسیح و جلالِ پس از آن شهادت می‌داد، به چه شخص و کدامین زمان اشاره داشت.
رساله اول پطرس رسول باب 1 آیه 10 و 11.
آیا پطرس رسول با اشاره به روح مسیح  در این آیه روح یهوه خدا را در عهد عتیق نمایان نمیکند؟ مسیح خود به صراحت به شاگرد خود تاکید کرد اگر پدرم را محبت کنید بسوی شما آمده و نزد شما مسکن خواهم  گرفت.
بجز پطرس رسول، دیگر رسول مسیح پولس  در رساله رومیان باب 8 آیه 9 در این مورد اینچنین نگارش کرده است:
امّا شما نه در سیطرۀ نفْس، بلکه در سیطرۀ روح قرار دارید، البته اگر روح خدا در شما ساکن باشد. و اگر کسی روحِ مسیح را نداشته باشد، او از آنِ مسیح نیست.
 آیه فوق اشاره میکند بدون روح القدس هیچ دیدی نسبت به ذات و جوهره انجیل مسیح ممکن نیست. در آیه مذکور پولس روح نفس که مربوط به خداست را با روح مسیح یکی میشمارد و البته اشاره به هر دو روح در این آیه اشاره به روح القدس میباشد.
در خاتمه جا دارد به این آیه  از رساله غلاطیان اشاره کنم:
پس چون پسرانید، خدا روح پسر خود را در دلهای ما فرستاده است که ندا درمی‌دهد اَبّا، پدر.
برادر شما یوحنا